czasach krczyżackich majątek Rubno Małe (Klein Röbern) (6 włók i 21 mórg) był w posiadaniu rajcy elbląskiego Georga Röbera, który miał też prawo połowu ryb w stawie młyńskim. Nie każdy mógł liczyć wówczas na taki przywilej, kiedy wprawdzie staw leżał na obrzeżach posiadłości (po jej wschodniej stronie), ale właścicielem młynów był Zakon.
Przywilej ten potwierdzili później: gubernator Prus Jan Bażyński (Hans von Baisen) w 1456 r. oraz dwaj polscy królowie, Kazimierz Jagiellończyk w 1479 r. i Zygmunt August w 1558 r. Istniał
wówczas proceder, iż członkowie Rady Miejskiej "za zasługi na rzecz
miasta" otrzymywali pod zarząd majątki miejskie i cieszyli się
uprawnieniami właścicieli ziemskich, m. in. pobierali czynsze, sprawowali sądy.
Przywileje te powodowały, iż rajcowie ci zdobywali wysoką pozycję społeczną i
bardzo szybko się bogacili.
Majątek Klein Röbern, nazwa od rajcy Röbera, zwany był też Groß Teichhof lub Jungschulzenhof - od nazwiska rodziny Jungschultz, do których należał. Od 1803 r. posiadłość należała do tajnego radcy handlowego i konsula w Sankt Petersburgu, Gottfrieda Augusta Abegga (*1775,†1816), który od 1801 r. był właścicielem 20- morgowego gospodarstwa w Vogelsang ("ptasi śpiew", Bażantarnia), a w 1806 r. nabył w dzierżawę wieczystą młyn Strauchmühle ("Młyn Krzaczasty") nad Kumielą. Po jego śmierci w 1816 r. majątek przejęła wdowa po nim Johanna Abegg z d. Jungschulz von Röbern.
Z elbląską rodziną Abegg związana jest ciekawa historia. Kupiec i rajca elbląski Jakub Daniel Abegg (†1834) miał z żoną Elisabeth, córkę o imieniu Meta (*1810,†1835). Około 1828 r. przebywała ona u rodziny w uniwersyteckim mieście Heidelbergu. Mając zainteresowania literackie Meta obracała się w środowisku tamtejszej śmietanki towarzyskiej - chcąc zachować anonimowość używała pseudonimu - Pauline Comtesse (hrabina) d'Abegg. W Heidelbergu poznała studiującego tam, przyszłego wielkiego kompozytora, Roberta Aleksandra Schumanna (*1810, †1856). Jej kuzyn August Abegg był kolegą Schumanna ze studiów prawniczych. Dla młodego kompozytora Meta była inspiracją do powstania utworu fortepianowego Wariacje Abegg op. 1. Pierwszymi pięcioma nutami tematu są: A-B-E-G-G. Schumann ukończył utwór latem 1830 r. i oddał go do druku wydawnictwu Fryderyka Kistnera w Lipsku. Była to pierwsza praca Roberta Schumanna, którą uznał za wartą publikacji. W dniu 1 czerwca 1831 r. Meta Abegg została żoną saksońskiego oficera Karla Wolfganga von Heygendorff (*1806,†1895) i zamieszkała z nim w Dreźnie. Jednak szczęście rodzinne nie trwało długo, gdyż, mająca zaledwie 25 lat, Meta Heygendorff zmarła 23 maja 1835 r., na krótko po porodzie (8 maja) trzeciego syna - Alfreda Bernharda.
W 1880 r. Klein Röbern o powierzchni 58,74 ha należał do Fryderyka Wunderlicha. Później właścicielem był Arnold Wunderlich, który w 1911 r. kupił majątek Gross Bieland (Bielany Wielkie). Arnold Wunderlich był w latach 1907-1919 naczelnikiem okręgu urzędowego Amtsbezirk Damerau. Majątek Rubno Małe dużo wcześniej od Rubna Wielkiego
(Groß Röbern) stał się obszarem miejskim Elbląga *[1].
Basen pływacki cywilno-wojskowy.
Zbudowany w 1937 r. plac defilad z trybuną - Erich-Koch-Platz.
Majątek znajdował się w rejonie zbudowanego (na terenie sprzedanym miastu w 1914 r. przez Wunderlicha) w latach 1934-1938 cywilno-wojskowego basenu pływackiego (Volkssbad Klein Röbern, Militärbadeanstalt, Schwimmumbeckenanstalt) i placu defilad z trybuną - Erich-Koch-Platz (ob. dzielnica Rakowo), otwartego w dniu 22 sierpnia 1937 r. - w rocznicę 700-lecia miasta Elbląga. Basen o powierzchni 3,4 ha (długość 340 m, szerokość 100 m) był też ważnym zbiornikiem retencyjnym, który zabezpieczał dużą część Elbląga przed wylewami Kumieli - jak w sierpniu 1924 r., gdy pod wodą znalazł się duży obszar południowej części miasta.
W 1905 r. mieszkało tutaj 160 osób. Na zdjęciu poniżej dworek zbudowany na terenie dawnego Klein Röbern, przy Scharnhorststrasse 2 (Moniuszki). Mieszkał w nim nadburmistrz Elbląga (w latach 1934-1945) Johannes O. H. Woelk.
Rezydencja nadburmistrza Elbląga Woelka.
*[1]W dniu 1 kwietnia 1913 roku Klein Röbern, Klein Teichhof lub Wangenheimshof albo Brandshöfchen (Stawnik), Pangritz-Kolonie (Zawada), Heimstätten (Rakowo), majątek ziemski (na dzisiejszej Kamionce) Stolzenmorgen (lub Teichfelde), Stadtfeld (Błonie), Strauchmühle ("Krzaczasty Młyn", dzisiejszy Hotel Młyn), Thumberg (Góra Chrobrego), Vogelsang (Bażantarnia), Weingarten (Winnica), Wansau (Zawodzie) i Wittenfelde (Witoszewo) przyłączono do miasta Elbląga.
Źródło:
E.G. Kerstan, Die Geschichte des Landkreises Elbing, Elbląg 1925, s.312-314.
M.G. Fuchs, Beschreibung der Stadt Elbing und ihres Gebietes in topographischer, geschichtlicher und statistischer Hinsicht, Tom 3, Część 3, Elbing 1832, s.350-351.
http://gov.genealogy.net [dostęp: 04.05.2020]