Eugen Gustav Kerstan - Historia Wysoczyzny Elbląskiej

Przejdź do treści

Eugen Gustav Kerstan (*14.09.1889 r. w Łuczanach, †30.11.1953 r. w Schorndorf , Badenia – Wirtenbergia).
Doktor teologii, pastor ewangelicki w Kadynach, następnie  w Latach 1920-1925 proboszcz w Łęczu, od roku 1926 w Erxleben koło Magdeburga. Dr Kerstan znany był z prac o historii miejscowych kościołów ewangelickich. Jego praca doktorska nosiła tytuł Elbings evangelische Kirche bis zur preußischen Besitznahme 1772  ( wydane w 1918 r. Kościół ewangelicki w Elblągu do czasów zagarnięcia miasta przez Prusy w 1772). Zajmował się historią kościoła ewangelickiego oraz powiatu elbląskiego. Na łamach Elbinger Jahrbuch opublikował dwuczęściową pracę pt: Beiträge zur Geschichte der Elbinger Haffhöhe in der Ordens- und Polenzeit. Pierwsza (1919): Die Elbinger Haffhöhe in der Ordens- und Polenzeit  o historii elbląskiego obszaru nadzalewowego pod panowaniem krzyżackim i polskim, druga (1923): Die Dorfschaften unter der Elbinger Herrschaft  o wsi pod zarządem Elbląga.

Najbardziej znana książka Kerstana ukazała się w 1925 r., było to Die Geschichte des Landkreises Elbing, auf wissenschaftlicher Grundlage volkstümlich dargestellt. Praca ta, napisana w sposób dzisiaj już zapewne archaiczny, ale oparta na bardzo bogatym materiale źródłowym niemieckich dziejopisarzy - kopiował głównie Fuchsa - ukazała się w roku 1925 jako I tom wydawanej przez E.A.G. serii prac o tematyce „ojczyźnianej”  zatytułowanej  Elbinger Heimatbücher.  Część  pierwsza  tego  liczącego ponad 400 stron opracowania składa się z historii terytorium, zamkniętego w granicach późniejszego powiatu ziemskiego, od pradziejów, przez okres władzy Zakonu Krzyżackiego, panowanie królów polskich, zaanektowanie tych ziem przez Królestwo Pruskie po czasy współczesne autorowi. Na zakończenie części pierwszej omówiono pokrótce dzieje miejscowego szkolnictwa, sądownictwa oraz prawodawstwa. Część druga zawiera dzieje poszczególnych miejscowości i miejscowe legendy. Zamieszczone na końcu załączniki zawierają wykazy wielkich mistrzów i mistrzów krajowych Zakonu Krzyżackiego, listę komturów elbląskich, następnie spis królów polskich, książąt i królów pruskich, starostów tolkmickich, biskupów warmińskich oraz starostów powiatu elbląskiego. Załącznik drugi zawiera spis miejscowości powiatu wg stanu z roku 1919, z podaniem wielkości ich obszaru, ilości mieszkańców oraz statusu (miasto, gmina, majątek). Załącznik trzeci to spis miar, wag i jednostek monetarnych używanych przez stulecia dziejów tego terytorium. Całość zamyka bibliografia oraz spis 54 ilustracji i trzy mapy. Wydanie tej pracy było dla E.A.G. dużym wysiłkiem finansowym – koszty Historii Powiatu wyniosły 15 tys. 588 marek, przy czym większą ich część pokrył powiat elbląski. Dzisiaj największym atutem jego pracy jest zapewne zawarta w niej faktografia, zwłaszcza w dziedzinie etnografii i nadal pozostaje ona niezastąpionym opracowaniem dla każdego historyka  zajmującego   się  dziejami  regionu.   Powojennej  historiografii  nie  udało  się dotychczas powtórzyć tego sukcesu.


Źródło:
Rafał Panfil, Elbląskie Towarzystwo Starożytności (Elbinger Altertumsgesellschaft) w latach 1873 – 1945, Gdańsk 2004.


Wróć do spisu treści