J.H. Lassota - Historia Wysoczyzny Elbląskiej

Przejdź do treści

Józef Henryk Lassota (*12.03.1901 r. w Zakopanem, 31.08. 1983 r. w Elblągu).
Historyk, bibliotekarz, działacz kulturalny i regionalista. Ukończył gimnazjum w Zakopanem w 1920 r., a następnie podjął studia historyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim im. Jana Kazimierza, magister historii tego uniwersytetu - 1926. Przed 1939 pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Tarnopolu, a następnie w administracji szkolnej w Kowlu. Tym samym został ukształtowany w atmosferze dawnych Kresów Wschodnich. Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 r. został aresztowany przez NKWD, uniknął jednak deportacji w głąb ZSRR. Po wkroczeniu w czerwcu 1941 r. Niemców do Kowla, przeniósł się do Zakopanego, gdzie spędził resztę okupacji. Brał tutaj udział w tajnym nauczaniu.

Z Zakopanego przybył wczesną jesienią 1945 r. do Elbląga miasta-ruiny i związał się z nim na stałe. Pracował najpierw w Centrali Złomu, a od 1952 r. podjął pracę jako bibliotekarz.

Józef Lasota w sposób zupełnie przypadkowy odnalazł i uchronił przed zniszczeniem dawny księgozbiór Biblioteki Miejskiej w Elblągu. Zbiór ten został zabezpieczony, a następnie z polecenia władz centralnych przekazany nowotworzonemu uniwersytetowi w Toruniu i Instytutowi Bałtyckiemu w Gdańsku.
      
W późniejszym okresie J. Lasota podniósł rangę biblioteki elbląskiej rewindykując część tego zbioru z Gdańska i Torunia. Sam był głównym użytkownikiem odzyskanego księgozbioru, opracowując swoją pracę magisterską na UMK w Toruniu w 1961 r. o Bibliotece Gimnazjum Elbląskiego w czasach przynależności Elbląga do Polski. Był kierownikiem Ośrodka Informacji Naukowo-Technicznej Instytutu Torfowego, a od 1958 aż do emerytury w 1968 r., kierownikiem działu naukowego Biblioteki Miejskiej.
      
Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza elbląskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, który powstał z jego inspiracji oraz sekretarza redakcji Rocznika Elbląskiego. Pełniąc tę ostatnią funkcję zasłużył się nie tylko w nieprzerwanym ukazywaniu się czasopisma, lecz także wywierał wpływ na jego naukowy charakter oraz na organizowanie elbląskiego środowiska współpracującego z „Rocznikiem”.
      
Jako historyk interesował się przedrozbiorowymi dziejami Elbląga. Do jego ważniejszych prac należą Zarys dziejów Biblioteki Elbląskiej (1601-1945), Elbląski Księgozbiór Abrahama Grübnaua w kręgu zainteresowań Samuela Bogumiła Lindego i Mikołaj Kopernik w Elblągu.
      
Poza pracami naukowymi opublikował na łamach różnych czasopism i prasy codziennej wiele recenzji, sprawozdań i artykułów o charakterze popularyzatorskim. Do najcenniejszych inicjatyw J. Lassoty należy prowadzona od 1958 do 1977 roku (14 tomów) kronika miasta Elbląga, kompendium wiedzy o różnych dziedzinach elbląskiego życia społeczno-gospodarczego i kulturalnego.
      
Był postacią dobrze znaną w środowisku elbląskim, poważany i lubiany. Był społecznikiem dużego formatu, któremu na sercu leżało dobro miasta. Jako „elblążanin z wyboru” czuł się blisko związany z miastem, z jego polskimi tradycjami historycznymi. Cieszyły go przejawy odbudowy Starego Miasta, a jego postępowanie nacechowane było przeświadczeniem o konieczności aktywnego działania. Był członkiem Elbląskiego Towarzystwa Kulturalnego. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Józef Lasota zmarł 31 sierpnia 1983 roku i został pochowany w Elblągu.




Źródło:
www.reklama.elblag.com.pl [dostęp: 17.11.2012]

Wróć do spisu treści