Mistrzowie garncarstwa i garncarze w Tolkmicku w latach 1740-1945
Opracowanie powstało na podstawie:
Waldemar Heym, Die Stadt der Töpfer Tolkemit, „Alt-Preussen”, 1939,
Ortskarten Tolkemit, Karty mieszkańców Tolkmicko 1945 – wyciągi,
Adressbücher, Książki adresowe Tolkmicko z lat: 1898, 1900, 1904, 1906, 1908, 1912, 1925, 1934, 1941,
Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Sąd Obwodowy w Elblągu, Księgi Wieczyste.
Alfabetyczny wykaz mistrzów garncarstwa (Töpfermeister) i garncarzy (Töpfer) w Tolkmicku:
1. Abraham Albert 1826
Mistrz garncarski
2.
Abraham Franciszek 1815Mistrz garncarski 3. Abraham Jakub 1836, 1854
Mistrz garncarski
4. Abraham Jakub 1850, 1856
Mistrz garncarski, żona Gertruda z d. Ewert, zam. Tolkmicko ul. Frauenburger 195 (Szkolna).
5.
Abraham Jan 1860Mistrz garncarski
6. Abraham Jan 1864
Mistrz garncarski
7. Abraham Walenty 1832
Mistrz garncarski
8. Abram Jakub 1778, 1785
Mistrz garncarski
9. Behrendt Antoni 1773, 1800
Mistrz garncarski
10. Behrendt Antoni 1831
Mistrz garncarski
11.
Behrendt Andrzej 1809, 1835
Mistrz garncarski 12. Behrendt Jan 1863, 1876
Mistrz garncarski, żona Joanna z d. Erdmann, kat. zam. Tolkmicko ul. Accisienstr. 51 (Jagiellońska).
13.
Behrnd Rudolf 1851Mistrz garncarski
14. Bittner Teodor 1858
Mistrz garncarski 15. Blandau Jan 1879
Mistrz garncarski 16. Bobeth Hermann 1925
Garncarz, zam. Tolkmicko ul. Herrenstr. 87 (Świętojańska)
17.
Branke Ferdynand 1881 Mistrz garncarski
18. Brunke Jan 1829, 1840, 1847, 1851
Mistrz garncarski, zarządca cegielni nad zalewem po śmierci Michała Zimmermanna (1840-, ca. 1851).
19.
Brunke Jakub 183220.
Brunke Andrzej 1851Mistrz garncarski 21. Brunke Józef 1857, 1875
Mistrz garncarski, żona Maria z d. Graw, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 25 (Zamkowa).
22.
Brunzmann Jan 1832Mistrz garncarski 23. Buettner Teodor 1817
Mistrz garncarski 24. Carolus Jan 1849
Mistrz garncarski 25. Carolus Józef 1864
Mistrz garncarski 26. Carolus Józef 1895, 1925
Mistrz garncarski, w 1925 jako zawód wpisano mu formierz, zam. Tolkmicko ul. Hafenstr. 281 (Świętojańska)
27.
Caspritz Augustyn (*22.03.1904 Hamburg) 1941Mistrz garncarski, żona Margareta z d. Fritz (* 04.04.1917 Berlin), 8 dzieci, ostatnia Ulla (*1942 w Elblągu), wcześniejsze dzieci rodziły się w Hamburgu (1932), Berlinie (1938) i Oranienburgu (1939), zam. Tolkmicko ul. Hafenstr. 11 (Świętojańska)
28.
Dobczinski Andrzej 1869Mistrz garncarski 29. Dobczinski Andrzej 1875
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Zimmermann, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 14 (Zamkowa).
30.
Dobczinski Adalbert 1895, 1900, 1925 Mistrz garncarski, zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 18 (Zamkowa).
31. Dobschinski Jan 1855
32.
Dobschinski Albert 1862Mistrz garncarski 33. Dombrowski Jan 1744
34. Dombrowski Jakub 175135.
Dombrowski Franciszek 178536.
Dombrowski Marcin 179938.
Dombrowski Franciszek 187039.
Dopzionski Michał 182541.
Ebert Józef 1895, 1900, 1925
Mistrz garncarski
42. Ehm Marcin 1773
43.
Eichholz Jakub 185046. Ewert Franciszek 1820
47.
Ewert Franciszek 1873, 1927
Mistrz garncarski, żona Rosa z d. Blandau, kat., zam. Tolkmicko ul. Hakenstr. 266 (Portowa).
48. Ewert Józef 1805
Mistrz garncarski, w 1805 posiada 12 ruten ziemi (12 prętów).
49.
Ewert Józef 1846, 1863, 1876 Mistrz garncarski, żona Dorota z d. Baumgardt, kat., zam. Tolkmicko ul. Turmstr. 21 (Nadrzeczna).
50. Fischer Franciszek 1873, 1876
Mistrz garncarski, żona Joanna z d. Graw, kat., zam. Tolkmicko Hackenstr. 279 (Portowa).
51. Frischgemuth Andrzej 1862, 1876
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Mehrmann, kat., zam. Tolkmicko ul. Turmstr. 9 (Nadrzeczna).
52. Gaude Franciszek 1839
Mistrz garncarski
53.
George Jan 1862, 1876 Mistrz garncarski, żona Anna z d. Kockowski, kat., zam. Tolkmicko ul. Accisienstr. 51 (Jagiellońska).
54. George Ferdynand 1881
Mistrz garncarski
55.
George Bernard 1887
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Zimmermann.
56.
Gillmann Antoni 1875
Mistrz garncarski, żona Maria z d. Trautmann, kat., zam. Tolkmicko Hackenstr. 292 (Portowa).
57. Gutmann Jan 1873
Mistrz garncarski
58.
Haese Antoni 1833
Mistrz garncarski
59.
Haese Jan 1875
Mistrz garncarski
60.
Haese Franciszek 1843
Mistrz garncarski
61. Haese Bruno 1934
Garncarz, zam. Tolkmicko Hafenstr. (Świętojańska).
62.
Haese Hermann 1945
Mistrz garncarski
63.
Hansel Marcin 1764
Mistrz garncarski
64. Hartig Gottlob (Bogumił) 1800Mistrz garncarski
65.
Hartig Fryderyk 1813, 1821
Mistrz garncarski
66. Hartig Andrzej 1845
Mistrz garncarski, żona Regina z d. Ehm, syn Antoni.
67.
Hating Andrzej 1878
Mistrz garncarski
68.
Heidebrunn Antoni 1850
Mistrz garncarski
69.
Heidebrunn Antoni Jan 1876
Mistrz garncarski, żona Rosa z d. Lingner, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 267 (Portowa).
70. Heidebrunn Augustyn 1864
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Ellerwald, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 260 (Portowa).
71. Heidebrunn Franciszek 1870, 1876
Mistrz garncarski, żona Katarzyna z d. Zimmermann, kat., zam. Tolkmicko ul. Hinterhacken (Portowa).
72. Heidrich Erich 1945
Garncarz
73.
Hensel Michał 1792
Mistrz garncarski, żona Gertruda z d. Ewert.
74.
Herrmann Jan 1833
Mistrz garncarski
75.
Hoellger Heinz 1945 Garncarz, zam. Tolkmicko Sudetenstr. 47 (nie istnieje).
76. Hollender Jan 1774, 1785
Mistrz garncarski
77.
Huhn Marcin 1792
Mistrz garncarski
78.
Kalender Augustyn 1846
Mistrz garncarski
79.
Kalender Jakub 1867
Mistrz garncarski
80.
Kalender Jan 1843
Mistrz garncarski
81.
Kalender Jan 1871,1876
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Gehrmann, kat., zam. Tolkmicko Hackenstr. 281 (Portowa).
82. Kaminski Karol 1779
Mistrz garncarski
83.
Kaminski Andrzej 1805, 1815
Mistrz garncarski, żona Regina z d. Taschke.
84.
Kaminsky Franciszek 1838
Mistrz garncarski
85.
Kerlich Fryderyk 1825
Mistrz garncarski
86.
Kewitz Józef 1869
Mistrz garncarski
87.
Klein Mikołaj 1817
Mistrz garncarski
88.
Knobel Jan 1838
Mistrz garncarski, żona Anna z d. Gehrmann, kat., zam. Tolkmicko.
89.
Kohn Antoni 1809
Mistrz garncarski
90. Kohn Andrzej 1837
91.
Kohn Jan 1867
Mistrz garncarski
92.
Kohn Andrzej 1876 Mistrz garncarski, żona Katarzyna z d. Hohmann, kat., zam. Tolkmicko Amtsstr. 22B (Zamkowa).
93. Kohn Ferdynand 1879
Mistrz garncarski
94.
Koskowski Franciszek 1830
Mistrz garncarski
95.
Kotzer Jakub 1792
Mistrz garncarski
96.
Köwitz Józef 1876
Mistrz garncarski, żona Rosa z d. Dobczynski, kat., zam. Tolkmicko Amtsstr. 21 (Zamkowa).
97. Krause Andrzej 1816
Garncarz, radny, w 1815 kupił część Galgenberg (Szubieniczna Góra) starą Lehmgruben (Glinianki) kopalnię gliny garncarskiej 1. żona Barbara z d. Wulff, 2. (ca. 1815) żona Anna z d. Lemke.
98. Kreckhan Jan 1753
99.
Kretschmann Józef 1868, 1875
Mistrz garncarski, żona Teodora z d. Zimmermann, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 262 (Portowa).
100. Kretschmann Karol 1843
Mistrz garncarski
101.
Kretschmann Walenty 1800
Garncarz, posiadał cegielnię nad zalewem, w 1800 spaliła mu się zagroda, z braku środków nie mógł jej odbudować i sprzedał Krystianowi Alskewitzowi, żona Marianna z d. Werner, zam. Tolkmicko Kolonia Amtsgasse.
102. Kunkel Antoni 1945
Garncarz, zam. Tolkmicko ul. Turmstr. 9 (Nadrzeczna).
103. Längner Andrzej 1841
104.
Laws Andrzej 1844105.
Laws Franciszek 1811106.
Laws Franciszek 1831, 1863Mistrz garncarski, żona Elżbieta z d. Harwardt, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 292 (Portowa).
108. Laws Jan 1945
Garncarz, żona Maria z d. Trautmann * 1889, zam. Tolkmicko ul. Hinterhaken 27 (Portowa).
109. Laws Józef 1838
110.
Laws Józef 1874, 1876 Mistrz garncarski, żona Barbara z d. Dobczynski, kat., zam. Tolkmicko ul. Frauenburger 189 (Szkolna).
111. Lemke Jan 1829
114.
Lui Gottlieb (Bogumił) 1833115.
Maczkiewitz Karol 1850116.
Maibaum Michał 1861, 1876 Mistrz garncarski, żona Rosa z d. Heidebrunn, kat., zam. Tolkmicko ul. Hinterhacken 256 (Portowa).
117. Mehrmann Franciszek 1781
118. Mehrmann Jan 1809
119.
Mehrmann Andrzej 1828120.
Miller Krystian 1773121.
Mueller Franciszek 1809123.
Rautenberg Albert 1764124.
Rautenberg Franciszek 1774125.
Rautenberg Franciszek 1811126.
Rautenberg Jan 1740, 1767, 1786, 1794, 1805
Mistrz garncarski od 1740, terminował pod okiem mistrza garncarskiego Krzysztofa Tiedemanna, kupił od A. Broschinskyego ogród przy jego domu w celu budowy własnego domu, w 1805 stał dom z nr 249; w 1805 J. Rautenberg sprzedał braciom Janowi (39 l.) i Józefowi (49 l.) Albrechtom parcelę. Oni postawili w tym miejscu dom. Potem posesja przeszła na Jana Albrechta i Alberta Schulza.
127.
Rautenberg Stanisław 1744128.
Rehberg Franciszek (* 11.01.1880 Tolkmicko) 1909, 1912Mistrz garncarski, w 1911 roku otrzymał po ojcu Jakubie spadek czyli ziemię i dom leżące na Tolkmicko Kolonia Amtsgasse 23. Zobowiązał się do spłaty leżącego na tej parceli długu w wysokości 2600 marek. Zobowiązał się także do płacenia dożywocia swojej matce Marii Rehberg z d. Ehm (*27.01.1849, †08.11.1916 Tolkmicko), łącznie z opłatą lekarzy. Żoną Franciszka była Gertruda z d. Lewark.
129. Rehberg Jakub 1870, 1879, 1886
Mistrz garncarski, żona Maria z d. Ehm, dzieci: Maria i późniejszy mistrz garncarstwa Franciszek, Jakub (†06.02.1911 w Tolkmicku), zam. Tolkmicko Kolonia Amtsgasse 23.
130. Rehberg Jan 1871, 1875
Mistrz garncarski, żona Elżbieta z d. Matzkiewitz, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 24 (Zamkowa).
131. Sakrowski Augustyn 1876
Mistrz garncarski, żona Rosa z d. Gaude, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 290 (Portowa).
132. Schach Andrzej 1852
133.
Schlesinger Piotr 1833135.
Schrade Augustyn (* 17.08.1874, †1951) 1901, 1925, 1927, 1934, 1945 Mistrz garncarski, żona Anna z d. Wulf, zam. Tolkmicko ul. Hinterhaken 258 (Portowa).
136. Schröter Eryk (*14.11.1907 Tolkmicko) 1945
Mistrz garncarski, zam. Tolkmicko ul. Am Turm 4 (Basztowa).
137. Schulz Andrzej 1874, 1876
Mistrz garncarski, żona Elżbieta z d. Zimmermann, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 18 (Zamkowa).
138. Schulz Antoni 1864
143.
Seeger Ferdynand 1871144.
Seeger Franciszek 1878, 1886, 1913
Mistrz garncarski, żona Magdalena z d. Zimmermann (córka Andrzeja Zimmermann i Magdaleny z d. Ehm), posiadał kilka parcel - razem prawie 5 ha.
145.
Seeger Jan 1876
Mistrz garncarski, żona Gertruda z d. Schulz, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 26 (Zamkowa).
146.
Seeger Jan 1922, 1927, 1934, 1941
Mistrz garncarski, 1926 Fischerstr. 198 (Kręta), 1934 Frauenburgerstr. 198 (Szkolna), 1945 Frauenburgerstr. 23, żona Anna zd. Hoffmann.
147. Segerm Jan 1841
148. Stein Franciszek 1834
149.
Strach Jan 1887151.
Tiedemann Krzysztof 1740152.
Tommerdick Szymon 1811153.
Tommerdick Franciszek 1851154.
Tommerdick Jan 1901, 1908155.
Tommerstich Franciszek 1800, 1805Mistrz garncarski
156. Trautmann Franciszek 1851, 1863
Mistrz garncarski, posiadał parcelę koło Galgenberg (Szubieniczna Góra, obecnie Gaugan lub Samolot).
157.
Voller Karol 1860158.
Vorfalt Jan 1874,1876 Mistrz garncarski, żona Magdalena z d. Wichert, kat., zam. Tolkmicko ul. Herrenstr. 88 (Świętojańska).
159. Walter Andrzej 1791
165.
Wilke Józef 1873, 1876 Mistrz garncarski, żona Maria z d. Schnigenberg, kat., zam. Tolkmicko ul. Hackenstr. 257 (Portowa).
166. Wille Andrzej 1792
Mistrz garncarski, w 1885 sprawował opiekę nad spadkobiercami Andrzeja Zimmermanna i żony jego Magdaleny z d. Ehm.
168.
Zimmermann Albert 1776, 1791, 1806 Mistrz garncarski, właściciel cegielni nad zalewem, w 1806 Albert Zimmermann kupił zagrodę i ogród na Amtsgasse od Krzysztofa Alskiwitza, zam. Tolkmicko Amtsgasse (Kolonia).
169. Zimmermann Alojzy (*16.07.1902 Tolkmicko) 1945
Garncarz, żona Jadwiga z d. Boettcher (*27.02.1901 Tolkmicko) i 3 dzieci, zam. Tolkmicko ul. Neukirchhöherstr. 36 (Królewiecka).
170. Zimmermann Andrzej 1842
171.
Zimmermann Andrzej 1874, 1878 Mistrz garncarski, 1. żona Katarzyna z d. Harwardt; 2. żona Magdalena z d. Ehm (†24.02.1884 Tolkmicko), zam. Tolkmicko ul. Turmstr. 16 (Nadrzeczna).
172. Zimmermann Andrzej (*04.12.1872, †07.02.1945 Tolkmicko) 1897, 1913, 1925, 1927, 1934, 1945
Mistrz garncarski, w dniu 07.02.1945 roku, wraz z żoną, rozstrzelany przez Rosjan, żona Anna z d. Pettmann (*26.05.1878, †07.02.1945 Tolkmicko), zam. Tolkmicko ul. Turmstr. 16A (Nadrzeczna).
173. Zimmermann Franciszek 1806, 1816
174.
Zimmermann Franciszek 1851175.
Zimmermann Franciszek 1865 Mistrz garncarski, żona Dorota z d. Kolberg, kat., zam. Tolkmicko ul. Amtsstr. 25 (Zamkowa).
176. Zimmermann Jan 1774
Mistrz garncarski
177. Zimmermann Jan 1830
178.
Zimmermann Joachim 1847Garncarz, w 1847 roku J. Zimermann oznajmił, że rodzice jego Albert i Anna z d. Laski już nie żyją. Zmarł także jego brat Michał (†1840).
179.
Zimmermann Józef 1793, 1816180.
Zimmermann Józef (*13.05.1820 w Tolkmicku) 1849, 1852, 1858Mistrz garncarski, syn Michała, właściciel cegielni nad zalewem.
181.
Zimmermann Krystian 1780182.
Zimmermann Krzysztof 1805Mistrz garncarski, w 1805 posiadał 6 ruten ziemi (6 prętów).
183.
Zimmermann Michał (†1840) 1821, 1831, 1840Mistrz garncarski, właściciel cegielni nad zalewem 1831-1840, zmarł w 1840 roku pozostawiając wdowę Elżbietę (†1851) z d. Dellmann i 4 niepełnoletnich dzieci.
Opracowanie i tłumaczenie Danuta Thiel-Melerska